Κόντρα σε καιρό και δήμο Τυρνάβου που μας έχει "γραμμένους", το έθιμο της αποκριάτικης φωτιάς στο Δαμάσι, αναβίωσε και πάλι (βίντεο + φώτο)

Παρά τον άστατο καιρό με βροχή και κρύο,

το έθιμο του ανάματος της αποκριάτικης φωτιάς στο Δαμάσι, αναβίωσε και πάλι με επιτυχία, την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου 2018.
Ο πρόεδρος του χωριού Γιώργος Τσανάκας και αρκετοί Δαμασιώτες, με μεράκι και αγάπη στις παραδόσεις, από το πρωί ξεκίνησαν τις ετοιμασίες με τη συγκέντρωση των ξύλων  (δεματσούλια όπως τα λέμε στο Δαμάσι, από βέργες κλαδεμένων αμπελιών) και λίγο μετά τις  7:00 μμ βρέθηκαν στη γνωστή γωνιά στην πλατεία του χωριού για το άναμα της μεγάλης αποκριάτικης φωτιάς.

Σουβλάκια, λουκάνικα και ντόπιο κρασί σερβίρονταν δωρεάν, μετά από χορηγίες κάποιων λίγων- φιλότιμων Δαμασιωτών που θέλουν να συνεχίσουν τα έθιμα και οι παραδόσεις του χωριού μας έτσι ώστε να τα μάθουν και οι νεότερες γενιές.

Παρά τον κόντρα καιρό λοιπόν, καταφέραμε να γίνουμε όλοι μια παρέα γύρω από την φωτιά των απόκρεων. Τα παλιά χρόνια, φωτιές άναβαν σε κάθε γειτονιά του χωριού, κάθε μέρα, μέχρι την Κυριακή της Τυρινής όπου άναβε η μεγάλη φωτιά και όλοι χόρευαν και διασκέδαζαν. Γινόταν αυτό λέει και το παραδοσιακό δημοτικό αποκριάτικο τραγούδι της Θεσσαλίας, "τις μεγάλις τς' απουκριές που τς' ανάβουν τις φουτιές".

Στο παρόν και πάλι, στη φωτιά όσοι βρεθήκαμε, διασκεδάσαμε, φάγαμε και ήπιαμε όπως θέλει το έθιμο ως μια μεγάλη παρέα γύρω από τη μεγάλη φωτιά των αποκριών. Κατά τις 10 και μισή όλοι λόγω της βροχής έφυγαν αλλά η φωτιά που σιγόκαιγε, ξαναδυναμωσε μετά τα μεσάνυχτα όταν και σταμάτησε η βροχή με μια παρέα νέων του χωριού και κράτησε μέχρι τις 3 τα ξημερώματα.

Δείτε στο πρώτο βίντεο τη φωτιά και τον κόσμο που παραβρέθηκε καθώς και τις δηλώσεις του πρόεδρου του χωριού, Γιώργου Τσανάκα, που για άλλη μια χρονιά έκανε ότι είναι δυνατόν για παραμείνει αυτό το έθιμο ζωντανό και να φέρει τον κόσμο το έναν πιο κοντά στον άλλο.

Συνήθως από την παράδοση όλα τα εθιμα μέσα στην περίοδο των Αποκριών είναι

έθιμα που διακωμωδούν και σατιρίζουν καταστάσεις. Ειναι παραδόσεις που συνδέονται με ιστορικές μνήμες των τοπικών κοινωνιών, δρώμενα που ανακαλούν στην μνήμη στιγμές από το παρελθόν και κυρίως την αρχαία Ελλάδα, αναβιώνουν και έχουν ένα κοινό στόχο : Την συμμετοχή εν τέλει σε μια γιορτή που συνδέει τους ανθρώπους και προσφέρει -όπως κάθε γιορτή άλλωστε- την ευκαιρία για ψυχαγωγία, και μια διέξοδο από την πεζή και ίσως σκληρή, πολλές φορές πραγματικότητα. Αυτό ακριβώς είναι και το έθιμο της φωτιάς που συνεχίζει να υπάρχει και να αναβιώνει τέτοιες μέρες με μικρούς και μεγάλους, κατοίκους του χωριού να ανάβουν (τα παλιότερα χρόνια) φωτιές σε κάθε γειτονιά αλλά και στις πλαγιές της Βίγλας και του Αγίου Θεοδώρου.

Ο επίσημος δήμος Τυρνάβου μας... έγραψε κανονικά δια της απουσίας του. Τζάμπα κρατήσαμε σουβλάκια,  λουκάνικα και κρασί να τους κεράσουμε.

Παρά τη χθεσινή μου ανάρτηση περί απουσίας του επίσημου Δήμου Τυρνάβου,(που συμμετέχουμε ως χωριό) κάνεις τους δεν βρέθηκε στη φωτιά ως φυσική παρουσία και φέτος, για μας διαψεύσει. Υπήρξαν μόνο μηνύματα που μου έστειλαν κάποιοι (από το στενό περιβάλλον του δημάρχου) που δεν θα κατονομάσω, τάχα πως είμαι άδικος και άλλα τρελά, σχετικά με αυτά που γράφω για την απουσία του δήμου, στον οποίο πληρώνουμε δημοτικά τέλη και απαιτούμε να έχουν και ανταποδωτική μορφή. 

Στο άναμα της αποκριάτικης φωτιάς βρέθηκε ο Αστέριος Ροντούλης που έμαθε για την αναβίωση του εθίμου και ήρθε με τη σύζυγό του.

Δείτε στο δεύτερο βίντεο από το άναμα της αποκριάτικης φωτιάς ή μπαρμπαριάς για άλλους, πλάνα με μικρούς και μεγαλύτερους Δαμασιώτες γύρω από τη φωτιά , καθώς τις δηλώσεις του κυρίου Ροντούλη (επικεφαλής Δράσης Πολιτών και υποψήφιος Δήμαρχος στις προσεχείς εκλογές) που κατακεραυνώνουν τον επίσημο δήμο Τυρνάβου για αρκετά θέματα που έχουν σχέση με το Δαμάσι.

Ο δημος Τυρνάβου λοιπόν δεν έχει καμία σχέση με τη διοργάνωση και τα έξοδα για αυτό το έθιμο της φωτιάς όπως μου είπαν οι διοργανωτές. Άλλωστε και στο επίσημο φυλλάδιο του δήμου Τυρνάβου για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις της περιοχής, τα έθιμα του Δαμασίου για τις Απόκριες και την Καθαρά Δευτέρα, δεν υπάρχουν πουθενά, ούτε ως απλή αναφορά... και γιατί άλλωστε να μας αναφέρουν μήπως πληρώνουμε δημοτικά τέλη και εμείς και περιμένουμε ανταποδοτικά κάτι ???

Άλλωστε μπροστά στο μπουρανί και το καρναβάλι που έχουνε,  εμείς που κολλάμε ???

Δες το πρόγραμμα και βγάλτε συμπεράσματα που μας έχουν ...γραμμένους

Αναλυτικά το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Τσικνοπέμπτη 8.02.2018

• Tα μέλη του ΚΑΠΗ Τυρνάβου τσικνίζουν με μουσική στο χώρο του ΚΑΠΗ, 11:00πμ.

Παρασκευή 9.02.2018

• Μουσική στο Αρχοντικό Καράσσου από τη λαϊκή ορχήστρα της Φιλαρμονικής του Δήμου Τυρνάβου και άφθονο κρασί στις 19:00μμ. Αναβίωση του εθίμου της φωτιάς.

Σάββατο 10.02.2018

• Φτιάχνουμε και ζωγραφίζουμε αποκριάτικες μάσκες στο Αρχοντικό Καράσσου στις 11:00πμ.

Κυριακή 11.02.2018

• Ζωγραφίζοντας την Αποκριά, με το βιβλιοπωλείο ΙΔΕΕΣ του κ. Τάσου Ψύρρα. Κεντρική πλατεία Τυρνάβου, 11.00πμ.
• 1ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών ενηλίκων με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Τυρνάβου στην Κεντρική πλατεία Τυρνάβου, 12:30μμ.
• Μουσική βραδιά στον πεζόδρομο Καράσσου με τους Δημήτρη Κατσαβάκη, Φάνη Μπουχλαριώτη και Αντώνη Βλαχογιώργο στις 18:00μμ.

Τρίτη 13.02.2018

• Μπαρμπαριά στο χώρο της Φιλαρμονικής Δήμου Τυρνάβου με λαϊκή ζωντανή μουσική στις 19:00μμ

Τετάρτη 14.02.2018

• Μουσική Βραδιά στον πεζόδρομο Αγίας παρασκευής με τους Δημήτρη Κατσαβάκη, Φάνη Μπουχλαριώτη και Αντώνη Βλαχογιώργο στις 18:00μμ.

Παρασκευή 16.02.2018

• Swing μουσική στην κεντρική πλατεία Τυρνάβου με τους ‘Crazy swingers’ Οτίλια- φωνή, Στέφανο Πάλλα-Τύμπανα, Πέτρο Παλάσκα-πλήκτρα, μπάσο, Δημήτρη Τσιλικόπουλο-Ηλεκτρική κιθάρα, Θωμά Παππουλάκο-Σαξόφωνο, φλάουτο και Μιχάλη Μαντέλα- κλαρινέτο, τρομπόνι στις 19:30μμ
• Έκαναν πιο όμορφες τις παρασκευές μας πριν τις απόκριες για πολλά χρόνια. Είχαν αποσυρθεί για ένα διάστημα αλλά φέτος επιστρέφουν. Η ομάδα Πολιτιστικός Σύλλογος Τυρνάβου-Ζουλού μας παρουσιάζει ΡΟΥΚου-ΖΟΥΚου και υπόσχεται άφθονο γέλιο στις 21:00μμ στην Κεντρική Πλατεία Τυρνάβου.

Σάββατο 17.02.2018

• Φτιάχνουμε αποκριάτικες κατασκευές και face painting στο Αρχοντικό Καράσσου στις 11:00πμ.
• Συνάντηση Φιλαρμονικών στην κεντρική πλατεία Τυρνάβου στις 19:00μμ

Κυριακή 18.02.2018

• Χοροί και διασκέδαση από το σύλλογο Χαριλάου Θεσσαλονίκης στην κεντρική πλατεία Τυρνάβου στις 11:00μμ
• Συνεχίζουμε με μουσική και άφθονο γέλιο με το συγκρότημα ‘Jonny Deep & the Bandanas’ από τη Θεσσαλονίκη στην κεντρική πλατεία της πόλης στις 12:30μμ.
• Το μουσικό σχήμα PARANAUE μας ξεσηκώνει στους δρόμους της κεντρικής παρέλασης, 5.30μμ.
• Η Μεγάλη Παρέλαση στις 6.30μμ.
• Οι ΙΜΑΜ BAILDI εμφανίζονται στην κεντρική εξέδρα στην πλατεία του Τυρνάβου, 9.30μμ.
• Τα χάλκινα παίζουν στους δρόμους και στην πλατεία της πόλης μέχρι το πρωί!

Καθαρά Δευτέρα 19.02.2018

• Το παραδοσιακό έθιμο του Μπουρανί αναβιώνει στον Προφήτη Ηλία με το Σύλλογο Γαϊτανάκι Μπουρανί και το χορευτικό τμήμα του Μορφωτικού Συλλόγου Τυρνάβου, 11:00πμ. Και από το μεσημέρι και μετά το Γαϊτανάκι Μπουρανί συνεχίζει στην πλατεία Αγοράς με δρώμενα και πειράγματα της ημέρας.
• Τυρναβίτικα έθιμα και το δρώμενο του Μπουρανί στην Κεντρική πλατεία Τυρνάβου από τον Πολιτιστικό Σύλλογο,11:0πμ.
• Οι PARANAUE στους δρόμους του Τυρνάβου σε ένα ρυθμικό και χορευτικό show, 1.00μμ.
• Ορχήστρα με χάλκινα περιδιαβαίνει τους δρόμους της πόλης. Χορεύουμε σε παραδοσιακούς ρυθμούς και διασκεδάζουμε στο κλίμα της ημέρας.
• Κούλουμα, χοροί και τραγούδια στην Κεντρική πλατεία Αμπελώνα.
• Παραδοσιακά Κούλουμα – Γαϊτανάκι, χοροί και τραγούδια σε όλα τα τοπικά διαμερίσματα του Δήμου Τυρνάβου.

Μόνο ενωμένοι και με αλληλοβοήθεια

μπορούμε να συνεχίσουμε τις παραδόσεις μας.

Η φωτιά αναψε στην πλατεία του χωριού όπως το θέλει η παράδοση, με κλιματόβεργες φρεσκολλαδεμένες και κούτσουρα αμπελιού , που είναι η βασική καλλιέργεια του χωριού και η κυρία πηγή εσόδων για τα περισσότερα σπίτια.

Το έθιμο της φωτιάς ευτυχώς έγινε, αλλά ήταν ελλιπές και πάλι και σχεδόν εκτός κλίματος αποκριών. Ούτε μασκαρεμένοι, ούτε χοροί και τραγούδια... μόνο φωτιά και φαγητό.

Αυτοί που έβαλαν χρόνο και χρήμα σίγουρα δεν φταίνε, για αυτό που έκαναν και ευχαριστώ να τους πούμε. Φταίμε όμως εμείς οι υπόλοιποι που θα έπρεπε να προσφερθούμε να βάλουμε το "χεράκι" μας για να γίνει σωστά το έθιμο, έτσι ώστε τα νέα παιδιά που είδαν τη φωτιά, αλλά δεν είδαν όλο το έθιμο όπως ήταν παλιά, να πάρουν τις σωστές "εικόνες" να το αγαπήσουν και στο μέλλον να το συνεχίσουν. 

Τα θέλουμε τα "γλέντια και τα πανηγύρια" αλλά την "πλάτη" δυστυχώς αποφεύγουμε να τη βάλουμε.

Όλα τα έθιμα και οι παραδόσεις μας για να παραμείνουν πρέπει να υπάρχει η συμμετοχική-χορηγική διάθεση,  μιας και στα χρόνια της οικονομικής κρίσης ο Δήμος Τυρνάβου και κάθε Δήμος δεν δίνει χρήματα για τετο θες εκδηλώσεις. Για να συντηρήσουμε λοιπόν τις παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μας, πρέπει όλοι να βάλουμε το "χεράκι" μας για να γίνουν και να αποφεύγουμε να κριτικάρουμε αρνητικά και ισοπεδωτικά τα πάντα πριν καν μάθουμε το τι και το πως έγινε. 

Εγώ πάντως είδα 5-10 άτομα να τρέχουν όλο το βράδυ για τη φωτιά,  το κρασί, αλλά και για να ψήσουν τα σουβλάκια και τα λουκάνικα και κάποιους που έκαναν και πάλι σα "νηστικοί" πριν καν κεραστούν τα παιδιά...

Το έθιμο της φωτιάς και τι συμβολίζει

Οι φωτιές αυτές τις μέρες, ανάβουν στις γειτονιές του χωριού και γύρω τους στήνεται ένα γλέντι με χορό και τραγούδι. Οι φωτιές των Αποκριών στηρίζονται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αυτοί τον ετοιμάζουν και αυτοί πρωτοστατούν στο γλέντι με τα παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια και όχι μόνο.

Κεντρικό στοιχείο της αποκριάς σε όλη τη χώρα και στο Δαμάσι , είναι οι φωτιές που συμβολίζουν τον εξαγνισμό, τη λατρεία της φύσης που ανανεώνεται και ξαναγεννιέται σηματοδοτώντας το καλωσόρισμα της άνοιξης και την έναρξη της καρποφορίας της γης. Είναι το κάψιμο των κλαδιών της γης, που καλλιεργούν οι αγρότες και κλαδεύτηκαν αυτές τις μέρες. Το κάψιμο τους είναι σαν τον Φοίνικα που αναγεννάτε από τις στάχτες του...έτσι και η φύση με τις πρώτες ζεστές μέρες της άνοιξης θα αναγεννηθεί με σκοπό να προσφέρει τους καρπούς της.

Σε ότι αφορά την καταγωγή του εθίμου, πολλοί μελετητές της λαογραφίας υποστηρίζουν την άμεση σύνδεσή του με τις αρχαίες διονυσιακές γιορτές, και τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια. Οι αλλαγές που έχει υποστεί το έθιμο κατά την διάρκεια του χρόνου του έχει προσδώσει στοιχεία που το κάνουν να έχει αγαπηθεί από νέους και μεγαλύτερους. Έστω για μια φορά μαζεύονται για να τραγουδήσουν τα ερωτικά και τα «βρώμικα» τραγούδια των αποκριών και να χορέψουν υπό τους ήχους αυτών των τραγουδιών γύρω από την φωτιά.

*** Προς τους "κατοικούντες τη ...Ιερουσαλήμ" που νομίζουν πως έχουν το αλάθητο του παπά, να σας θυμήσουμε πώς το Δαμάσι δεν είναι άλλο ένα χωριό του δήμου, αλλά αποτελεί πολύ πιο ιστορικό και πολύ πιο παλιο χωριό από τον Τύρναβο, με πλούσια ιστορία, μνημιά, ήθη και έθιμα. Καλό θα ήταν λοιπόν να μάθετε στην πράξη και το "mea culpa" και να μην μας συμπεριφέρεστε σαν παρακατιανούς, γιατί ο κόσμος δεν ξεχνά και οι εκλογές πλησιάζουν. Αυτά που ξέρετε να τα ξεχάσετε...δεν είμαστε χθεσινοί!!!

*** Και για να μην "μπερδεύεστε" και πάλι, τα σχόλια που κάνω μερικές φορές, όπως αυτή την φορά, είναι λόγια των κατοίκων του χωριού αυτού αλλά και δικά μου , με την ιδιότητα του πολίτη και όχι αυτής του δημοσιογράφου.

***Να διευκρινίσω πώς με την αναφορά μου σε αυτούς που έβαλαν χρόνο και χρήμα δεν σημαίνει πως τους "γλύφω" ή τους αβαντάρω, απλά επικροτώ τις πράξεις όσων κάνουν κάτι καλό στο χωριό, εστω για την ηθική τους ικακοποίηση, και θα το πάντα (γέροι να είμαστε) σε όποιον συμβάλει στην πρόοδο του χωριού μας.

1. Μάθετε τα νέα του Δαμασίου από το http://asteriosstelios.blogspot.gr/?m=1
2. Εγγραφείτε στο κανάλι μου Asterios Stelios στο YouTube και δείτε όλα τα βίντεο https://www.youtube.com/user/asterios210
3. Ακολουθήστε με Twitter @Asterios Stelios https://twitter.com/AsteriosStelios?s=09
4. Ακολουθήστε με και στο Instagram https://instagram.com/download/?r=1337407125
5. Ακολουθήστε με στο Google+ https://plus.google.com/104437141023444815063
6. Κάντε κοινοποίηση - share αν σας άρεσε το άρθρο.
7. Κάντε αίτημα φιλίας και ακολουθήσετε μεστο Facebook.  https://www.facebook.com/asterios210.stelios
8. Στείλτε email στο asterios210@gmail. com.
9. Σχολιάστε ελεύθερα, κάτω από το άρθρο, πάντα όμως χωρίς υβριστικές - χυδαίες εκφράσεις... αυτά τα σχόλια θα διαγράφονται.
10. Κατά την αναπαραγωγή ενός άρθρου, φωτογραφιών ή βίντεο είναι υποχρεωτική η αναφορά της πηγής προέλευσης.
11. Το παρόν μπλογκ αποτελεί προσωπικό ιστότοπο και δεν εξυπηρετεί οποιοδήποτε συμφέρον. Είναι μια καταγραφή των δραστηριοτήτων, παραδόσεων, ηθών και εθίμων του Δαμασίου καθώς και της καθημερινότητάς του με την προσωπική μου μάτια, άποψη και γνώση.